Vì sao một tâm lý cân bằng quan trọng hơn tài năng xuất chúng?

Đã bao giờ bạn tự hỏi điều gì tạo nên một vận động viên xuất sắc? Hay một nhà lãnh đạo xuất chúng? Hay ông bố bà mẹ hoàn hảo? Tại sao có những người đạt được mục tiêu của họ trong khi người khác lại thất bại? Thứ gì tạo nên sự khác biệt?

Chúng ta thường sẽ trả lời những câu hỏi này bằng cách kể về những thiên tài thuộc hàng top. Anh ta chắc hẳn là nhà khoa học xuất sắc nhất trong cái phòng thí nghiệm này. Cô ấy nhanh nhạy hơn bất cứ ai trong đội. Cậu này là một chiến lược gia thông minh.

Nhưng tất cả chúng ta đều biết câu chuyện không chỉ dừng lại ở đó.
Trên thực tế, tài năng và trí thông minh không đóng vai trò lớn tạo nên thành công như chúng ta nghĩ. Nhiều nghiên cứu hiện đại đã chỉ ra rằng trí thông minh chỉ chiếm 30% trong thành tựu của bạn – và đó thật sự là giá trị lớn nhất mà con người có thể chạm đến.

Vậy điều gì có tầm ảnh hưởng lớn hơn cả tài năng và trí tuệ? Tâm lý ổn định!
Nghiên cứu tiết lộ rằng độ bền bỉ của tâm lý đóng vai trò quan trọng hơn bất kì yếu tố nào khi bạn muốn đạt được những mục tiêu về sức khỏe, công việc, và cuộc sống. Đó là tin tốt lành bởi lẽ bạn không thể tác động đến bộ gen mà bạn được sinh ra, nhưng bạn có thể làm rất nhiều thứ để gia tăng độ bền bỉ của tâm lý.
Tại sao tâm lý bền bỉ, dẻo dai lại quan trọng đến vậy? Và bạn có thể phát triển nó hơn nữa như thế nào?
Mỗi năm, xấp xỉ 1300 học viên tham gia lớp đầu vào của Học viện Quân sự Hoa Kỳ, West Point. Trong suốt mùa hè ở kí túc xá, học viên được yêu cầu hoàn thành một loạt các bài kiểm tra khắc nghiệt. Chương trình nhập môn này được biết đến là “Beast Barracks” (Doanh trại quái vật).

Theo lời của những nhà khoa học nghiên cứu các học viên ở West Point, “Beast Barracks được cố ý sắp đặt để kiểm tra thể chất, cảm xúc, và tâm lý của học viên ở cảnh giới cao nhất.” Bạn có thể tưởng tượng rằng những học viên vượt qua được Beast Barracks sẽ cao to hơn, mạnh mẽ hơn, và thông minh hơn những bạn bè đồng trang lứa.
Nhưng Angela Duckworth, một nhà nghiên cứu ở đại học Pennsylvania đã tìm thấy vài điều khác biệt khi bắt đầu theo các dõi học viên.
Duckworth đã chỉ ra rằng thành tựu, một cách cụ thể, chính là cách tâm lý bền bỉ, sự kiên nhẫn và đam mê ảnh hưởng đến khả năng bạn đạt được mục tiêu. Tại West Point, bà đã theo dõi tổng cộng 2441 học viên trong hai lớp huấn luyện. Bà đã ghi lại thứ hạng trong trường trung học của họ, điểm SAT, điểm nhà lãnh đạo tiềm năng (điểm chuyên cần khi tham gia các hoạt động ngoại khóa), bài kiểm tra về thể chất (một thang đo về các bài tập thể chất đã được chuẩn hóa), và Grit Scale (đo lường sự kiên trì và đam mê đối với các mục tiêu dài hạn).
Và đây là những gì bà ấy đã phát hiện ra…
Không phải sức mạnh, trí thông minh hay khả năng lãnh đạo dự đoán chính xác liệu một học viên có hoàn thành Beast Barracks hay không. Thay vào đó, câu trả lời là sức bền – lòng kiên trì và đam mê để đạt được mục tiêu dài hạn – tạo nên sự khác biệt.

Thực tế cho thấy, những học viên có điểm trên thang Grit Scale cao hơn 60% có khả năng vượt qua Beast Barracks lớn hơn các bạn đồng môn khác. Chính sức bền của tâm lý mới dự đoán được rằng liệu một học viên có thể thành công hay không, chứ không phải là tài năng, trí thông minh hay là bộ gen.
Nghiên cứu của Duckworth đã tiết lộ về tầm quan trọng của sức bền của tâm lý trong nhiều lĩnh vực. Bên cạnh việc nghiên cứu ở West Point, bà đã khám phá được rằng: Những cử nhân trong khối IVY League có tinh thần bền bỉ hơn sẽ có GPA cao hơn những bạn khác – mặc dù họ có điểm SAT thấp hơn và không “thông minh” cho lắm.
Khi so sánh 2 người cùng tuổi nhưng có trình độ học vấn khác nhau, sức bền tâm lý sẽ dự đoán chính xác ai là người được giáo dục tốt hơn. Rõ ràng, những “con nhà người ta” trong truyền thuyết nổi bật hơn bạn đồng niên khác không phải do IQ, mà là do sự bền bỉ và kiên trì tập luyện hơn.

Và sức bền tâm lý và tính nhẫn nại hữu ích không chỉ trong lĩnh vực giáo dục. Duckworth và đồng nghiệp cũng đã lắng nghe nhiều câu chuyện khi họ bắt đầu phỏng vấn những người xuất sắc nhất trong mọi lĩnh vực.
Giả thuyết cho rằng sức chịu đựng có vai trò vô cùng quan trọng để đạt được thành tựu lớn được rút ra từ những buổi phỏng vấn với các chuyên gia trong lĩnh vực đầu tư tài chính, hội họa, báo chí, giáo dục, y học, và luật học. Khi được hỏi yếu tố nào tạo nên ngôi sao trong lĩnh vực của mình, họ viện dẫn sức bền hoặc những cụm từ đồng nghĩa với tài năng. Trên thực tế, nhiều người cảm thấy kính nể và sợ hãi trước những thành tựu nổi bật của đồng nghiệp, người từng bị coi là không tài giỏi bằng những người khác nhưng kiên trì và cam kết với tham vọng của mình.
Bạn có thể đã từng chứng kiến điều này thông qua kinh nghiệm của bản thân. Bạn còn nhớ cậu bạn đã lãng phí tài năng của mình chứ? Hay thành viên luôn cố tình che giấu năng lực trong nhóm của bạn thì sao? Bạn có từng biết đến một ai đó luôn kiên trì để đạt được mục tiêu dài hạn?

Trong mọi lĩnh vực của đời sống – từ giáo dục, công việc cho đến sức khỏe – chính sức chịu đựng, tâm lý bền bỉ và lòng kiên trì sẽ dự đoán mức độ thành công của bạn chính xác hơn bất kì yếu tố nào khác chúng ta có thể tìm thấy. Một cách ngắn gọn, tính bền bỉ và sức chịu đựng tương đương với lòng kiên định.
Sức bền tâm lý của các vận động viên sẽ ổn định hơn những người bình thường khác. Họ không bỏ lỡ các buổi tập luyện. Họ không bỏ lỡ các bài tập được giao. Họ luôn luôn có đồng đội ở phía sau.
Những nhà lãnh đạo có tinh thần bền bỉ hơn những đồng nghiệp khác. Họ có một mục tiêu rõ ràng để phấn đấu mỗi ngày. Họ sẽ không cho phép lợi ích ngắn hạn, phản hồi tiêu cực hay lịch trình bận rộn ngăn cản họ tiếp tục con đường tiến đến sứ mệnh của mình. Họ có thói quen tạo lập giá trị cho những người xung quanh mình – không phải chỉ một lần, mà liên tục lặp đi lặp lại.
Sự bền bỉ về tinh thần của các nghệ sĩ, nhà văn và nhân viên có nền tảng ổn định hơn nhiều so với số đông còn lại. Họ làm việc theo kế hoạch, không phải theo động lực và cảm hứng nhất thời. Họ tiếp cận công việc của mình theo cách của một chuyên gia, chứ không giống như một kẻ ngoại đạo. Họ đặt những thứ quan trọng lên trên hết và không trốn tránh trách nhiệm.
Dù bạn được sinh ra với năng khiếu như thế nào đi chăng nữa, bạn có thể trở nên kiên định hơn và tự nâng cao sức bền tâm lý lên đến tầm cao mới.